Classlar

Python’da class (sınıf) tanımlamak için class anahtar kelimesi kullanılır. Classlar belli konularda sınıflandırmaya yarar. Bu sınıflandırma içerisinde değişkenler fonksiyonlar gibi parametreler olabilir.

Classları yarattıktan sonra bir değişkene atayarak veya sınıfın ismini kullanarak classın içerisindeki parametrelere erişebiliriz. Sınıfların alt elemanlarına nokta . ile erişebiliriz.

class class1:
    gerekliAKTS= 240
print(class1.gerekliAKTS)
Classlar içerisine fonksiyon da yazabiliriz.
class class2:
    pi=3.14
    def printMerhabaDunya():
        print("Merhaba Dünya")

print(class2.pi)

class2.printMerhabaDunya()

Bir dosya içerisine değişkenler ve fonksiyonlar aynı anda yazabilir. Bu dosyayı, başka bir python betik dosyasından çağırarak modül gibi davranabiliriz.

Örnek

Önce bizimModul.py adlı bir dosya yaratalım. Jupyter notebook kullanıyorsanız ! işaretiyle linux komutları çalıştırabilirsiniz. Eğer Jupyter notebook kullanmıyorsanız aşağıdaki işlemleri elle yapmanız gerekmektedir. Linux isletim sisteminin komutlarını kullanarak bizimModul.py adında bir dosya yaratalım.

touch bizimModul.py

Bu dosyanın, bizimModul.py dosyasının, içerisini dolduralım.

echo "pi= 3.1415" >> bizimModul.py

Bu modülün içerisine bakalım.

cat bizimModul.py

Başka bir python betik dosyasından bizimModul.py dosyasını import komutu ile çalıştıralım. Bizim modul içerisindeki pi değişkenini içeriğini ekrana yazdırın.

bizimModul.py’nin olduğu klasöre bizimModulCagir.py adında bir dosya yaratın.

Özel olarak oluşturduğumuz modüller betik dosyası ile aynı klasörde olmalı. Aksi taktirde python modülü varsayılan yollara (path) bakacak ve oluşturduğunuz modülü bulamayacaktır. Modüllerin yolunu görmek için sys.path komutunu kullanabilirsiniz. Modülünüzün yolunu eklemek için sys.path.append("modulun_yolu") komutunu kullanabilirsiniz.

import bizimModul as bm

print(bm.pi)

Şimdi bizimModul.py dosyasına toplama(a,b) adında bir fonksiyon ekleyelim. Bu fonksiyon a ve b değişkenlerini alsın ve sonuç olarak a+b değerini döndürsün.

echo -e "def toplama(a,b):\n    return a+b" >> bizimModul.py
cat bizimModul.py

bizimModul modülünü tekrar çağıralım ve toplama fonksiyonunu deneyelim.

import bizimModul as bm

print(bm.pi)
print(bm.toplama(4,5))

Eğer Jupiter notebook kullanıyorsanız yukarıdaki komut çalışmayabilir. Bunun sebebi daha önceden bizimModul çağırmanızdır. Kerneli (çekirdek) yeniden başlatın ve sadece yukarıda bulunan kod bloğunu çalıştırın. Yukarıdaki örnekte gördüğümüz gibi modüller de classlar gibi davranmaktadır. Çalıştırmak istediğimiz betik dosyasında class oluşturup ona ait olan alt bileşenleri çağırabiliriz veya başka bir dosyada kullanmak istediğimiz fonksiyon, değişken, class vb. tanımlamalar yapar, betik dosyamızda bu tanımlamaları kullanabiliriz.

Bir python dosyasının betik dosyası mı yoksa bir modül mü olduğunu anlamanın kısa bir yolu yoktur. Bunun için yapılan bir kabul vardır. Eğer bir .py dosyasında if __name__ == '__main__': komutu varsa ve istenilen işlemler bu koşulun altında yapılıyorsa, o dosya betik dosyası olarak kabul edilir. Yani bu dosyayı çalıştırabilirsiniz (python dosya.py şeklinde). Eğer bu koşul yoksa o dosya modül olarak çağırlmaya uygun bir dosya anlamına gelir. Bunun bir kabul olduğunu tekrar etmekte yarar vardır. Bu konvensiyona uymak zorunda değilsiniz.

UYARI: Jupyter notebooklarda if __name__ == '__main__' kullanmayınız. Bir sınıf oluştururken sınıfın içerisindeki değişkenleri kullanarak da işlem yapabilirsiniz. Bunun için __init__ fonksyionunu ezmeniz gerekmektedir.

Aşağıdaki örneği inceleyelim.

class sizinClass: # Class oluştur.
    def __init__(self, degiskenStr): # Class'ı çağırırken ekstra bir değişken daha isteyebilirsin.
        # Self dışındaki bu değişkeni self içerisine atıp class'ın diğer bileşenlerinde
        # kullanabilirsin.
        self.merhabaDunya= degiskenStr + " Merhaba Dünya!"
    def yazdir(self):
        print(self.merhabaDunya) # Yukarıda tanımladığım self'in merhabaDunya değişkenini yazdır.

sizinClassDegiskeni= sizinClass('Ben uzaylıyım.') # Class oluştur ve oluşturma değişkenine 'Ben uzaylıyım' yaz.
sizinClassDegiskeni.yazdir() # Class'ın yazdır fonksiyonunu çağır.

sizinClass('Kartallar yüksekten uçar...').yazdir() # Class'ı değişkene atamadan da bu işlem yapılabilir.